Hiroszima (jap. 広島市, ang. Hiroshima) to znane wszystkim miasto, w parze z Nagasaki. Znane oczywiście przez pierwsze i dotychczas jedyne (oby tak zostało) militarne użycie bomby atomowej.

Atak atomowy na Hiroszimę

W dniu 6. sierpnia 1945 roku Amerykanie zdecydowali się wypróbować 4-tonową uranową bombę „Little boy”, zrzucając ją na miasto zamieszkałe przez 275 tysięcy ludzi i zajęte przez 30-tysięczny garnizon wojskowy.

Celem miał być most Aioi, łatwy do rozpoznania z powietrza. Bomba eksplodowała o 8.16 prawie 600 metrów nad ziemią. Natychmiastową śmierć poniosło około 80 tysięcy ludzi, kolejne kilkadziesiąt tysięcy umarło na skutek ran popromiennych do końca wojny. Kontrowersyjne jest to, czy rzeczywiście mają miejsce również dziś skutki skażenia: zwiększona zachorowalności na nowotwory i zmniejszenie długości życia. Ci, którzy przeżyli eksplozję i ci urodzeni z wadami popromiennymi mają status hibakusha, który uprawnia do specjalnej pomocy socjalnej. Kompletnemu niszczeniu uległo 70% zabudowy miejskiej, 7% było poważnie uszkodzone.

W bezpośredniej bliskości eksplozji – tylko 150 metrów od hipocentrum – znajdował się budynek, oddany do użytku w 1915 roku, zaprojektowany przez czeskiego architekta. Budynek zachował się w zaskakująco dobrym stanie. Wkrótce po wojnie chciano go zburzyć, by nie przypominał bolesnego epizodu, jednak wraz z usuwaniem poatomowych ruin, pojawiły się głosy, by zachować go jako memoriał. I tak się stało: wpisany na listę UNESCO w 1996 roku jako Pomnik Pokoju, Kopuła Bomby jest zachowana w takim stanie, w jakim budynek przetrwał wybuch. Oprócz Kopuły zachowały się fragmenty mostu Aioli, wkomponowane w obecny most.

Hiroszima: dzień po i kapitulacja

Zniszczenie Hiroszimy nie spowodowało bezwarunkowej kapitulacji, podobnie jak trochę wcześniejsze wyjątkowo krwawe naloty dywanowe na Tokio. Zginęło w nich być może nawet sto tysięcy ludzi, a więc więcej niż w wybuchu bomby atomowej. Jednak bomba konwencjonalna nie powoduje skutków długofalowych, które okazały się destrukcyjne w przypadku atomówek.

Wojskowi przekonywali cesarza Hirohito, że Amerykanie nie mają więcej bomb atomowych, więc kapitulacja jest bezzasadna. W dniu 9 sierpnia – trzy dni po ataku na Hiroszimę – Amerykanie zrzucili bombę plutonową „Fat Man” na Nagasaki. Przygotowana była trzecia bomba, która miała spaść na Kioto, ale wbrew radom wojskowych, cesarz zgodził się na prawie bezwarunkową kapitulację. Jednym warunkiem cesarza było zachowanie jego cesarskiej godności… Jednocześnie w wyniku przegranej wojny, cesarz Hirohito zrzekł się boskiej godności i boskich mocy, ustanawiając rozdział religii szintoistycznej od dworu cesarskiego.

Hiroszima: Strefa 0 i Kopuła Bomby

Po zakończeniu II wojny światowej, zdecydowano odbudować Hiroszimę na zachodnią modłę. Jednak ponieważ Japonia była wówczas państwem biednym, to i zabudowa jest biedna i nijaka. Nie wygląda atrakcyjnie, ale to dzieło swoich czasów. Za to Hiroszima jest jednym z tych nielicznych miast japońskich, które postawiły na rozwój sieci tramwajowych zamiast metra. Było to umotywowane tym, że miasto leży nad zatoką, znacznie utrudniając prace podziemne. Dwa z jeżdżących do dziś tramwajów pochodzą z czasów przedwojennych. Ogólnie nie jest to ciekawe miasto i oprócz budynku Kopuły Bomby Atomowej i okolic strefy 0, nie było tutaj co zwiedzać. W Parku jest wiele mniejszych i większych memoriałów. Historia każdego z nich jest smutna i porażająca. Jak choćby papierowe żurawie, których zrobienie miało przynieść dziewczynce zdrowie. Jest też muzeum, które bardziej stawia na sztukę, niż samą tragedię.

Najwięcej osób przyciąga jednak Kopuła Bomby. To jeden z najbardziej charakterystycznych widoków z Japonii. Japończycy dobrze pamiętają tę tragedię, jest to istotne miejsce dla ich martyrologii. Jak w przypadku wielu takich kontrowersyjnych miejsc, tu zupełnie nie pamięta się o japońskich okrucieństwach (choćby masakra w Nankinie). Oczywiście nawet one nie tłumaczą bombardowania ludności cywilnej. Swoją drogą warto zauważyć, że jest to miejsce, w którym nie ma zbyt wielu amerykańskich turystów. Warto jeszcze zadać sobie pytanie o bezpieczeństwo w strefie. Nie ma ryzyka napromieniowania. To co miało być uprzątnięte już dawno znikło. Jak wygląda zaś zwiedzanie miejsc po wybuchach atomowych, opisywaliśmy przy okazji Zony w Czarnobylu.

Miyajima na wyspie Itsukushima

Sama Hiroszima wygląda raczej nieciekawie, więc bardzo często jest łączona z jeszcze jednym, pobliskim miejscem, należącym do najchętniej odwiedzanych w Japonii. Jest to wyspa Itsukushima (jap. 厳島). Jej popularna nazwa to Miyajima (jap. 宮島), od niewielkiego miasteczka znajdującego się na wyspie. W 2004 roku z powodów ekonomicznych. Miyajima została przejęta przez miasto Hatsukaichi, znajdujące się na stałym lądzie
Najważniejszym obiektem na wyspie jest świątynia szintoistyczna Itsukushima, zaś stojąca w wodzie brama tori należy do najbardziej ikonicznych widoków w Japonii.

Słynna świątynia w Miyajima

Świątynia Itsukushima Jinja pochodzi z VI wieku, ale była wielokrotnie odbudowywana ze zniszczeń: obecna konstrukcja pochodzi z XVI wieku, a została zbudowana według XII-wiecznego wzorca. Natomiast brama tori jest z połowy XVIII wieku. Świątynia poświęcona jest bóstwu mórz i sztormów oraz Amaterasu – bóstwu rodziny cesarskiej. Sama wyspa Itsukushima jest święta, toteż świątynię posadowiono na palach, by zwykły człowiek który przypłynął się tutaj modlić, nie skalał świętej ziemi. Z powodu sakralnego charakteru wyspy, zabronione jest na niej umieranie (w sensie, że jak ktoś jest bardzo stary lub śmiertelnie chory, musi przenieść się na główny ląd) i narodziny (ciężarne blisko terminu rozwiązania także wyjeżdżają na ląd).

Ze względu na mocno widoczne pływy, około godziny 14. świątynia Itsukushima Jinja stoi na mokrym piasku, a do tori można podejść ledwo ubłoconą stopą. Zaś po 21 świątynia jest zalewana przez przypływ i wraz z bramą zdają się unosić na morskich falach. By to dobrze doświadczyć należałoby tu spędzić dobę. Nam udało się zobaczyć tylko bramę stojącą w płytkiej wodzie (świątyni już nie), a niedługo później staliśmy przy filarach tori.

Jest to największa torii w Japonii: mierzy prawie 60 metrów wysokości. Dla większej stabilności jest wsparta na dodatkowych niższych filarach. Została wykonana z bardzo trwałego drewna kamforowego. Gdy do bramy można podejść, okazuje się, że ludzie mają zwyczaj wtykać w szczeliny filarów drobne monety, wypowiadając przy tym życzenie. Torii wraz ze świątynią Itsukushima jest wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Spacer po Miyajima

Oprócz szintoistycznej świątyni, na wyspie Itsukushima znajdują się także obiekty buddyjskie, w tym największa na wyspie świątynia Senjō-kaku, czyli „tysiąca mat”, co określa jej powierzchnię.

Przyjemnie mimo deszczu spacerowało się także po uliczkach Miyajimy/Hatsukaichi. Tutaj, podobnie jak w Narze, urzędują jelenie sika. Jednak władze wyspy są im niechętne poza ich naturalnym siedliskiem, czyli lasem na stokach wzgórza. Nie ma możliwości zakupu krakersów dla jeleni i nie należy ich karmić. Mimo to, a może przez to, zwierzęta bywają natarczywe. Zwłaszcza gdy zobaczą kogoś ze smakowitą kolbą kukurydzy czy innym jedzeniem.

Transport, prom a Japan Rail

Do Miyajimy można dotrzeć z Hiroszimy lokalnym pociągiem, a następnie przesiąść się na prom. Pociągi i jeden z promów (są dwie konkurencyjne linie) należą do Japan Rail, więc jeśli mamy Japan Rail Pass to podróż jest bez dodatkowych opłat.

Tak jak Hiroszima robi raczej nieprzyjemne i przygnębiające wrażenie (nieciekawe miasto, pomijając okolicę parku, no i kopuła raczej nie przywołuje dobrych skojarzeń), tak Miyajima stanowi piękną esencję fascynującej Japonii. A jelenie sika i klimatyczna brama tori sprawiają, że to będzie niezapomniana wizyta. Choć warto jeszcze dodać, że fani motoryzacji mogą spróbować się umówić na zwiedzanie fabryki Mazdy. Można to zrobić tutaj. W Hiroszimie ponadto znajduje się jeszcze zamek, odbudowany pod koniec lat 50. XX wieku.

Jeśli spodobał Ci się wpis, polub nas na Facebooku.