Tunezja – kompendium wiedzy, czyli informacje praktyczne. Tunezję odwiedziliśmy dwukrotnie i dane zweryfikowaliśmy ostatnio w listopadzie 2024.
Spis treści
Tunezja: Podstawowe informacje
Uwagi ogólne: Tunezja to kraj składający się z dwóch odrębnych części. Pierwsza jest północ, gdzie znajdziemy choćby ślady rzymskich zabytków. Północ obecnie jest centrum biznesowym i turystycznym Tunezji, na wybrzeżu Morza Śródziemnego jest też dużo kurortów. Jeśli ktoś chce zobaczyć pustynie, musi udać się na południe. Ta część kraju jest dużo bardziej dzika i naturalna.
Klimat: Zróżnicowany. Na wybrzeżu śródziemnomorski, w północnej części kraju podzwrotnikowy przejściowy między morskim i kontynentalnym, zaś na południu skrajnie suchy zwrotnikowy o charakterze kontynentalnym. Najlepszy okres na podróżowanie to wiosna – marzec-maj lub jesień (wrzesień-październik). W lecie robi się gorąco. Jeśli komuś zależy bardziej na wypoczynku nad morzem to lato też jest dobre.
Język: Formalnie arabski, przechodzący w berberyjski. Z zachodnich języków przede wszystkim francuski. Angielski głównie na północy, gdzie jest dużo turystów.
Baza noclegowa: Turystycznie rozbudowane jest przede wszystkim wybrzeże Morza Śródziemnego. Tam nie ma problemów z hotelami i noclegami. Gorzej jest w głębi lądu, gdzie wielu turystów nie dociera, a jeśli już jadą, to korzystają z wycieczek zorganizowanych. W takich wypadkach większe hotele mogą znajdować się na peryferiach. Uwaga: w Tunezji jest obowiązek meldunkowy, ale hotele wypełniają go za nas. Szukać można bez problemu na Booking.com.
Strefa czasowa: UTC+1, czyli nasz czas letni.
Tunezja: Transport
Dojazd: Najlepszy sposób to samolot. Na północy jest kilka lotnisk, gdzie latają czartery z Polski. Normalne linie latają do Tunisu.
Samochody i transport wewnętrzny: Samochód lub samochód z kierowcą to chyba najlepsza opcja poruszania się po kraju. Wycieczki jeżdżą autobusami, ale nimi ciężko dotrzeć do wybranych przez siebie miejsc. Drogi są darmowe. Zwłaszcza na północy drogi są dość dobre. Autostrady są jednak częściowo płatne.
Wynajęcie samochodu w Tunezji: Za pierwszym razem nie próbowaliśmy robić tego samodzielnie. Okres, gdy byliśmy w Tunezji był dość gorący jeśli chodzi o wydarzenia, więc woleliśmy mieć kierowcę, który orientuje się w tym, co się dzieje. Drugi raz byliśmy w spokojniejszym okresie, wzięliśmy samochód – wyszukiwarki standardowe – z lotniska. W teorii nie jest wymagane międzynarodowe prawo jazdy, ale wypożyczalnia poprosiła o nie, a na miejscu w ogóle nie sprawdziła. Samochody można sprawdzić tutaj:
Uber: W Tunezji Uber nie działa. W Tunisie działa Bolt, ale i tak trzeba mieć do niego gotówkę.
Tunezja: Prawo
Wiza: Formalności wcześniejsze nie są potrzebne, można ją dostać na lotnisku od ręki, 90-dniową. Paszport konieczny, choć obecnie Tunezja czasowo wpuszczała ludzi na dowód. Kiedyś obowiązywała opłata wyjazdowa.
Przepisy celne: Do kraju można wwieźć 2 butelki literowe alkoholu do 25%, oraz 1 litrową powyżej 25%. Formalnie jest restrykcja, by nie wwozić więcej niż 2 aparatów fotograficznych i jednej kamery. Wywóz dinarów jest zabroniony, acz to kolejny martwy przepis, którego nawet nikt nie próbuje egzekwować.
Prawo i obyczaje: Tunezja to kraj islamski, gdzie religia odgrywa dość istotną rolę. Jednak ośrodki turystyczne nad Morzem Śródziemnym rządzą się swoimi prawami, nawet podczas ramadanu. W głębi kraju należy zwracać szczególną uwagę na kwestie mogące gorszyć muzułmanów (np. nieodpowiedni strój kobiet itp.). Natomiast jest to jednocześnie na standardy Sahelu dość laicki kraj, gdzie kobiety mają spore prawa, a nawet prostytucja jest legalna.
Dni wolne: Sobota, niedziela.
Drony: Używanie dronów w Tunezji wymaga zdobycia wcześniejszej licencji. Jest to dość trudne, ale możliwe.
Bezpieczeństwo w Tunezji
Szczepienia wymagane: Brak. Zaleca się szczepienia na WZW A i B.
Choroby: Nic szczególnego. Ze względu na niski poziom higieniczno-sanitarny, należy mieć na uwadze możliwość zatrucia pokarmowego.
Bezpieczeństwo: To temat rzeka, który dość trudno zmieścić w krótkim akapicie. Ostatnie lata w Tunezji nie należały do najłatwiejszych, dodatkowo sytuacja polityczna w Libii powoduje napływ uchodźców, a co z tym idzie także różnych problemów, w tym natury kryminalnej. Niestety wśród ludzi szukających schronienia często pojawiają się inni, którzy próbują żerować na ludzkiej krzywdzie (niekoniecznie muszą to być uchodźcy). Dlatego lepiej unikać na wszelki wypadek bliskich okolic granicy libijskiej.
Drugi problem to oczywiście zamachy terrorystyczne. Jest on najbardziej głośny, zwłaszcza, że niektóre z nich mają miejsca w kurortach. Są widowiskowe, zapadają w pamięć, ale jednocześnie są rzadkie. Władze starają się im zapobiegać, jest to w ich interesie. Nie ma obecnie wzmożonego poziomu takich zamachów, ale istnieje pewne ryzyko. Natomiast w zamachu w Muzeum Bardo w 2015 (w Tunisie), zginęli także Polacy.
Największe ryzyko to jednak sytuacja polityczna. Po 2011 niby doszło do zmiany władzy, ale jak to bywa w takich przypadkach, nie wszyscy na tym skorzystali. Stąd niestety w Tunezji (ale nie tylko tam) istnieje ryzyko ponownych zamieszek. W takich przypadkach najlepiej jest unikać dużych miast jak Tunis i trzymać się raczej kurortów.
Za pierwszym razem, my z powodów bezpieczeństwa wynajęliśmy samochód z lokalnym kierowcą z firmy Sahel Voyages. Byli w kontakcie z kierowcą i pozwoliło to nam uniknąć niespokojnych terenów (blokad, czy podpalenia fabryki). Natomiast program ustalaliśmy sami. Jeśli ktoś chce podróżować po Tunezji, to wynajęcie takich biur to obecnie chyba najlepsza opcja.
Za drugim razem, w 2024, sytuacja w Tunezji była dużo stabilniejsza i przyjazna. Mogliśmy poruszać się samodzielnie po kraju, bez problemów.
Tunezja: Płatności
Waluta: Dinar Tunezyjski (TND). Uwaga, formalnie nie powinno się wywozić tej waluty z Tunezji, choć „przeszmuglowanie” drobnych to nie jest jakiś wyczyn. Dodatkowy problem to utrudnienia z wymianą pieniędzy przy wylocie. Czasem domagali domagali się udokumentowania wymiany i pozwalali na odsprzedaż 1/3 pierwotnie kupionej kwoty. Tym samym lepiej czasem pieniądze wymienić przed powrotem na lotnisko, lub wydać. Natomiast na lotnisku w Tunisie trzeba pokazać dokument wymiany (paragon z bankomatu jest akceptowalny) i pójść do odpowiedniego banku, inne ich nie wymieniają.
Płacenie kartą i bankomaty: W dużych miastach, w szczególności na północy, jest całkiem sporo bankomatów. Większe sklepy i restauracje, czy hotele akceptują karty płatnicze (korzystamy głównie z Curve). Na południu zaś liczy się głównie gotówka. Dotyczy to także wejściówek do muzeów czy stanowisk archeologicznych, czyli właściwie gotówka jest głównym środkiem płatniczym.
Napiwki: Są oczekiwane, praktycznie za każdą usługę w miejscach turystycznych. Zwykle niewielkie, około 1-2 TND za wniesienie bagażu czy sprzątnięcie pokoju w hotelu. Zdarza się, że wymuszają, choć nie jest to aż tak dokuczliwe jak bywa czasem w Egipcie czy Maroko. Poza turystyką jest z tym spokojniej, ale generalnie bardzo często formą napiwku jest reszta, która nie jest wydawana.
Ceny ogólnie: W 2011 były one akceptowalne na polskie warunki. Jedne rzeczy tańsze, inne droższe. W 2024 zwłaszcza benzyna, wejściówki, jedzenie czy hotele były zdecydowanie tańsze niż w Polsce.
Prąd i komunikacja w Tunezji
Internet: Jeśli nie trafimy do hotelu czy restauracji, która udostępnia wifi, zostają kawiarenki lub zakup lokalnej karty SIM z pakietem internetowym. Obecnie sporo ich jest dostępnych już na lotnisku, jest z czego wybierać.
Telefony: Roaming dostępny. Zasięg telefonów w różnych częściach kraju ograniczony.
Telefon alarmowy: 190.
Gniazdka elektryczne: Jak w Polsce.
Kuchnia tunezyjska
Jedzenie wegetariańskie i lokalne przysmaki: Jeśli chodzi o jedzenie wegetariańskie, to jest podobnie jak w Maroko. Bardzo popularnym daniem tutaj jest bagietka z harissą. Harissa to ostra pasta z czosnku i papryki, bardzo popularna w Tunezji (a także Libii czy Armenii). Jedzą sporo kuskusu, ale też mięsa (np. market jelbana czyli gulasz z groszkiem czy kamounia czyli gulasz z wątróbką). Natomiast w części poza turystycznej, dominują bary szybkiej obsługi i restauracje, które poza mięsem oferują najczęściej pizzę i naleśniki. I tego jest naprawdę sporo.
Alkohol: Kwestia alkoholu jest dość ciekawa. Formalnie jest to kraj islamski, więc dostęp do niego jest utrudniony. O ile na północy, w części gdzie są kurorty, tego utrudnienia się specjalnie nie odczuwa, o tyle na południu bywa już trudniej, ale tam też jest bogata infrastruktura turystyczna. Warto wspomnieć, że w Tunezji wytwarza się lokalne wina.
Dostępność barów i restauracji: W miejscowościach z brami nie ma problemu. Jest wiele przydrożnych fast foodów. Restaurację raczej tylko w miejscach turystycznych.
Kultura Tunezji
Religia: Dominuje islam, ale to kraj dość liberalny jak na standardy regionu. Jednym z zakazów związanych z religią jest to, że niewierni (turyści) nie mogą wchodzić do meczetów, ale to też się powoli zmienia. Obecnie wejście do głównego, zabytkowego meczetu często jest już możliwe (Kairuan czy Tunis), wyłączywszy salę modlitw.
Ludzie: Gdy my byliśmy w Tunezji, bardzo mocno było widać podział na pracującą północ (głównie w turystyce) i biedne, ale też trochę leniwe południe. Na północy na turystach się zarabia, zatem można spotkać się zarówno z dobrą obsługą, jak i domaganiem się pieniędzy. Na południu zaś albo odbierają turystów jako ciekawostkę, albo neutralnie, albo zło konieczne. Choć też jak nadarzy się okazja, to czasem chcą coś opchnąć. Drugim razem udało nam się trochę odciąć od miejsc turystycznych i ludzie byli dość przyjaźni i chętnie nas pozdrawiali.
Toalety: Z tym bywa różnie, przeważa typ europejski (jak jest).
Czystość w przestrzeni publicznej: O ile jeszcze w części kurortowej można odnieść mylne wrażenie, że tu wszystko jest zadbane i czyste, to niestety Tunezja tak nie wygląda. Dotyczy to także miejsc poza miastami, czyli natury, gdzie często walają się puszki, śmieci, plastyki i cała masa innych rzeczy.
Drażliwe tematy: Polityka, arabska wiosna, uchodźcy itp.
Tunezyjski niezbędnik turystyczny
Co warto przywieźć z Tunezji: Harrisa, przyprawy, ceramika (której jest tu sporo), oliwę (sporo oliwy włoskiej de facto jest tunezyjskie), albo tunezyjskie słodycze – ciastka.
Oznaczenia i drogowskazy: Średnio lub słabo.
Informacja turystyczna i mapy: Lokalnie nie ma co liczyć na rozbudowaną informację turystyczną (o ile w ogóle znajdziemy). Trochę się to zmienia na lepsze, ale jeszcze wiele pracy muszą w to włożyć.
Gdzie szukać informacji: W sieci jest kilka stron, jak np. ta.
Zwiedzanie Tunezji
Główne cele turystyczne w Tunezji: Do Tunezji głównie ludzie jeżdżą w okolice Susy, Monastyru czy Dżerby by odpoczywać nad morzem. Z zabytków przede wszystkim amfiteatr El Jem i ruiny Kartaginy czy Thugga. Miasta to Tunis i Kairouan. Do tego dochodzą jeszcze wycieczki na pustynie.
Jak samodzielnie zorganizować wyjazd do Tunezji: Gdy byliśmy pierwszy raz, w związku z sytuacją w Tunezji sami nie organizowaliśmy wycieczki, raczej posiłkowaliśmy się biurem i wynajęliśmy kierowcę. Za drugim razem wszystko już działało normalnie. Można było spokojnie podróżować po kraju samochodem, kontrole były bardziej techniczne. Wówczas wiąże się to tylko z wynajęciem auta, załatwieniem hoteli i planem. Warto jedynie pamiętać o tym, by mieć pełny bak, bo po drodze bywa czasem problem ze stacjami benzynowymi.
- Wycieczek po okolicy można szukać na GetYourGuide.
- Jeśli spodobał Ci się wpis śledź nas na Facebooku.
| Szlak tunezyjski | ||
| – | Informacje praktyczne |
