Bośnia i Hercegowina – Kompendium wiedzy, czyli informacje praktyczne nt. Bośni i Hercegowiny. Zweryfikowane ostatnio w maju 2018.
Spis treści
Bośnia i Hercegowina: Informacje podstawowe
Uwagi ogólne: Bośnia to bardzo ciekawy i historycznie doświadczony kraj. Jest miejscem mieszania się kultur, istny tygiel bałkański. Mocno ucierpiała podczas wojny w Jugosławii i do dziś jeszcze nie podźwignęła się w pełni. Mieszają się tu kultury turecka (i islamska), wpływ Austrii i Słowian (tak Serbów, jak i Chorwatów).
Klimat: Bośnia to kraj górzysty (Góry Dynarskie), gdzie tylko 10% powierzchni kraju znajduje się na wysokości poniżej 200 m n.p.m. Kraj podzielony jest między strefę klimatu umiarkowanego ciepłego na wschodzie i północy, podzwrotnikowego śródziemnomorskiego na południu i zachodzie i górskiego na wysokości ponad 1500 m n.p.m. W stolicy występują częste opady przed bliskość gór. Szczyt sezonu przypada na lipiec i sierpień. Jest wówczas dość gorąco, a jednocześnie sporo turystów.
Język: Chorwacki, serbski, acz powszechna znajomość angielskiego jest bardzo dobra (w miejscach gdzie przybywają turyści).
Baza noclegowa: Jeszcze nie tak rozwinięta jak w Chorwacji, ale rozwija się. Warto szukać na Booking.
Strefa czasowa: UTC+1/UTC+2 czyli jak w Polsce.
Bośnia i Hercegowina: Transport
Dojazd: Wiele osób jedzie tam na własną rękę samochodem. Można też dolecieć samolotem z najważniejszych polskich lotnisk. Choćby do Sarajewa, ale też Zagrzebia i stamtąd przejechać samochodem. Przejazd przez Bośnię jest konieczny, jeśli chcemy dojechać do Dubrownika z innych części Chorwacji.
Tu należy pamiętać, że wynajętym samochodem nie można ot tak przekroczyć granicy. Przed najmem trzeba się każdorazowo upewnić, czy dana firma umożliwia przekroczenie granicy: jest to zapisane w warunkach wynajmu i po tym szukaliśmy oferty. Następnie należy wypożyczalni zgłosić przed wynajmem potrzebę przejazdu przez granicę, gdyż jest to dodatkowo płatne i wiąże się z koniecznością przekazania przez firmę dokumentów samochodu (zielona karta, dowód rejestracyjny, ubezpieczenie). Podejmując samochód zostaniemy zapytani o trasę przejazdu i czas pobytu za granicą – czasem koszt „paszportu” dla samochodu uzależniony jest od liczby dni pobytu poza krajem wynajmu. I nie, nie polecamy próbować tego obchodzić – samochody najczęściej mają nadajnik GPS i przede wszystkim nie będziemy mieli dokumentów do przekroczenia granicy. W każdym razie, przekroczenie granicy z Chorwacją jest dość łatwe i raczej to tylko formalność.
Samochody i transport: Część autostrad jest płatna. Stosunkowo niewielka, ale jednak.
Uber: Próbuje zaistnieć w Sarajewie.
Bośnia i Hercegowina: Prawo
Wiza: Nie jest potrzebna. Formalnie wymagany jest paszport, ale najczęściej bez problemu można przekroczyć granicę na samym dowodzie Unii Europejskiej.
Przepisy celne: Nic szczególnego.
Prawo i obyczaje: Jak łatwo się domyśleć, temat rozpadu Jugosławii wywołuje dużo emocji. Wciąż poszukiwani są zbrodniarze wojenni, wciąż pewne rzeczy są rozpamiętywane, a Bośnia próbuje się podnieść. Tak więc należy być ostrożnym rozmawiając o stosunkowo niedawnych wydarzeniach.
Dni wolne: Sobota, niedziela.
Drony: Prawo w tej kwestii trochę się zmienia i nie wszystko jest dziś uregulowane. Niemniej jednak wykorzystanie niekomercyjne dronów jest dozwolone, w granicach rozsądku (bez tłumów, lotnisk, obiektów wojskowych, czy miejsc gdzie jest wyraźny zakaz).
Bezpieczeństwo w Bośni i Hercegowinie
Szczepienia wymagane: Brak. Warto standardowo być zaszczepionym na WZW A i B.
Choroby: Nic istotnego.
Bezpieczeństwo ogólne: Kraj bardzo spokojny. Trzeba tylko uważać na drobną przestępczość. Dość dużym problemem mogą być niewykopane miny, na które czasem można się natknąć na nieużywanych szlakach. Miejsca turystyczne i tłoczne są bezpieczne.
Bezpieczeństwo naturalne: Nic istotnego.
Bośnia i Hercegowina: Płacenie
Waluta: Marka zamienna – KM (wg ISO – BAM). Po upadku Jugosławii Bośnia nie przyjęła własnej waluty, za to w obiegu powszechna była Marka Niemiecka (DM). Ponieważ nie było jej na rynku, to zaczęto drukować markę zastępczą, będącą ekwiwalentem marki (u nas podobnie było za PRLu z dolarami), sztywno powiązaną z Marką Niemiecką w stosunku 1:1. To właśnie Marka zamienna stanowiła faktyczną walutę w Bośni. Po wejściu Niemiec do strefy Euro Marka zamienna pozostała oficjalną walutą, mającą sztywny kurs wobec Euro.
Płatności kartą i bankomaty: Nie tak rozwinięte jak w Chorwacji, ale też bez większych problemów, przynajmniej w dużych miastach.
Napiwki: Nie jest wymagane, ale raczej dobrze przyjęte i czasem oczekiwane. Standardowo 10%.
Prąd i komunikacja w Bośni i Hercegowinie
Internet: Raczej dość dobrze rozwinięty.
Telefony: Roaming dostępny. Zasięg telefonów dobry.
Telefon alarmowy: 112.
Gniazdka elektryczne: Jak w Polsce.
Kuchnia bośniacka / boszniacka
Jedzenie wegetariańskie: Bośnia to mieszanka kulturowa, także w kuchni. Jest tu wiele potraw charakterystycznych bardziej dla Grecji czy Turcji (można się skusić na kawę po bośniacku przygotowywaną w tygielku, czy baklawę). Bez problemu można znaleźć jakąś kaszę z warzywami. Prawdę mówiąc łatwiej znaleźć coś lokalnego wegetariańskiego niż w Chorwacji.
Alkohol: Choć duża część kraju jest muzułmańska, problemu nie ma, dostępny praktycznie wszędzie. Narodowy trunek to rakija.
Dostępność restauracji i barów: Spora, to kraj bardzo otwarty na turystykę, więc nie ma z tym problemu.
Kultura Bośni i Hercegowiny
Religia: Kocioł bałkański, głównie muzułmanie i prawosławni.
Ludzie: Obecnie kraj zamieszkuje niecałe 4 miliony osób, z czego niemal połowa to Boszniacy. Ten naród południowosłowiański w okresie niewoli tureckiej przeszedł w większości na islam, co zaowocowało niezwykłym konglomeratem słowiańskiej kultury i religii muzułmańskiej. Dziś około 90% Boszniaków deklaruje przynależność do islamu. Serbowie stanowią mniej więcej jedną trzecią populacji kraju i w zdecydowanej większości wyznają prawosławie, ukształtowane w czasach bizantyjskich. Chorwaci stanowią 15% mieszkańców Bośni i większość z nich to katolicy. Pochodzą z regionu, w którym o wpływy walczyło Bizancjum z Frankami i zwierzchnictwo tych drugich w obszarze Chorwacji zaowocowało chrztem w obrządku łacińskim. W nastawieniu jednak nie różnią się specjalnie od Serbów czy Chorwatów. Przyjaźni, choć raczej zdystansowani.
Toalety: W miejscach turystycznych typ europejski, ale kulturowo byli częścią Imperium Osmańskiego, stąd można się natknąć na typ turecki.
Drażliwe tematy: Najbardziej problemowa jest oczywiście wojna w Jugosławii, oraz pytanie czy Bośniacy są bardziej Serbami czy Chorwatami.
Turystyczny niezbędnik
Oznaczenia i drogowskazy: Średnio lub słabo.
Informacja turystyczna i mapy: Mało, czasem można w hotelu coś dostać, ale jeszcze nie ten etap. Lepszy jest Google.
Gdzie szukać informacji: Przede wszystkim w sieci, ew. w przewodnikach po Bałkanach. Bośnia bardzo często jest łączona z Chorwacją w takich książkach, choćby dlatego, że lądowo to przez nią trzeba dojechać do Dubrownika.
Jeśli spodobał Ci się wpis, polub nas na Facebooku.
| Szlak bośniacki | ||
| – | Praktycznie | |
