Oaxaca de Juárez zwana bywa skrótowo jako Oaxaca, jest stolicą stanu o tej samej nazwie. Miasto obecnie żyje mocno z turystyki ze względu na okoliczne zabytki, ale też piękną, dobrze zachowaną kolonialną zabudowę. Została ona wpisana w 1987 oku na listę UNESCO, razem z pobliskim Monte Alban.
Spis treści
Historia Oaxaci
Choć tereny te były zamieszkane przez Zapoteków i Misteków na długo przed Hiszpanami, to jednak w miejscu Oaxaci nie było miasta. Dość blisko znajduje się bowiem Monte Alban. Dopiero przybycie Azteków do doliny spowodowało założenie tu bazy wojskowej na wzgórzu Cerro del Fortín. Bazę nazywano tak jak dolinę, czyli Huaxyacac. Pozycja ta pozwalała Aztekom nadzorować handel w okolicy, tym samym sprawować władzę. Tak prawdę mówiąc Hiszpanie adaptowali tą nazwę, najpierw zmienili ją na Guajaca, a potem Oaxaca. Używali też nazw Verde Antequera i Nueva Antequera. Do nazwy Oaxaca wrócono po uzyskaniu przez Meksyk niepodległości. W 1872 roku dodano nazwę De Juarez, gdyż to tutaj urodził się Benito Juarez, pierwszy prezydent Meksyku pochodzenia rdzennego, a jednocześnie bardzo ważny i doceniany z powodu swoich dokonań.
Gdy w 1521 roku przybyli tu Hiszpanie, Zapotekowie prowadzili wojnę z Mistekami. Europejczycy szybko zaprowadzili tu własny porządek. Do tego miejsca sprowadzili ich sami Aztekowie, mówiąc im, że to właśnie stąd pochodzi ich złoto. Hiszpanie szybko przejęli ich bazę i zaczęli budować swoją osadę. Z różnych przyczyn utworzono ją ponownie w 1529 roku, zaś trzy lata później otrzymała prawa miejskie jako jedna z pierwszych osad w Nowym Świecie. Przyczyna była prosta: skoro stąd pochodziło złoto, miasto miało być kontrolowane przez króla, nie Hernana Cortesa.
Od czasów niepodległego Meksyku miasto jest stolicą stanu Oaxaca. W ostatnich latach zasłynęło z powodu protestów w 2006 roku, które skończyły się ich siłowym stłumieniem. Dziś jednak jest zarówno atrakcją turystyczną, jak i bazą do zwiedzania tego stanu, a sama turystyka ważną gałęzią lokalnej gospodarki. Dzięki lotnisku jest dobrze skomunikowane z większymi miastami, a do tego dochodzi oczywiście sieć autobusów ADO. Dodatkowo miasto znajduje się na trasie panamerykańskiej. Niestety centrum wielokrotnie było niszczone przez trzęsienia ziemi i powodzie, acz dużą cześć zabudowy udało się naprawić.
Oaxaca: Centrum
W centrum miasta znajduje się plac Konstytucji (lub po hiszpańsku Zócalo), będący centralnym punktem miasta. Plac ten został w niewielkim stopniu zmieniony od 1529 roku. Dziś koncentruje się tu zarówno życie turystyczne, nocne oraz wszelkiej maści imprezy. Jest tu fontanna, drzewa i sporo restauracji. Rozkładają się także handlarze. Przy placu wzniesiono Pałac Władz Stanowych oraz katedrę.
Katedra w Oaxace
Katedra Matki Boskiej Wniebowziętej (Catedral Metropolitana de Nuestra Señora de la Asunción) wyróżnia się już neoklasyczną fasadą zbudowaną ze skał pochodzących z tego rejonu. Początkowo zaczęto ją budować już w 1535 roku, ale prace na poważnie ruszyły dopiero w 1573 roku. Została ukończona w 1733 roku. W dużej mierze wynika to z trzęsień ziemi, które przeszkadzały w pracach. Ostatnie miało miejsce w roku 1702, kiedy większa część budowli była już ukończona. Podczas trzęsienia ziemi w 1931 roku ucierpiały wieże, więc obecne nie są oryginalne, a odbudowane. Sytuacja tektoniczna, jak również historyczna Meksyku sprawiły, że obecnie świątynia znajduje się w bardzo dobrym stanie, bo kilkanaście lat temu przeszła kolejny gruntowny remont. Zwiedzanie jest darmowe.
Blisko katedry przy placu Zócalo znajduje się niewielki kościół Bractwa Jezusowego (Iglesia de la Compañia de Jesús) pochodzący z 1579 roku. Miał on wieże, ale po trzęsieniach ziemi nie zostały one odbudowane.
Bazylika Matki Bożej Samotnej
Ciekawa też jest Bazylika Matki Bożej Samotnej (Basilica of Nuestra Señora de Soledad). Powstała bardzo szybko, bo w latach 1682 – 1690 w stylu barokowym. Nie ma wyraźnych dużych wież, ale dzięki konstrukcji jest bardziej wytrzymała na trzęsienia ziemi. Ładna rzeźbiona fasada została dobudowana w 1718 roku. Bazylika poświęcona jest patronce Oaxaci (acz to także patronka między innymi Acapulco). Obok znajduje się plac – Plaza de la Danza, na którym odbywają się różne imprezy.
Kościół św. Dominika Guzmana
Zdecydowanie jednak najładniejszy i najbardziej bogaty jest kościół św. Dominika Guzmana (Templo de Santo Domingo de Guzmán), czyli założyciela zakonu dominikanów. To właśnie oni wznieśli tę budowę. Wstępne prace zaczęły się w 1551 roku, ale na poważnie ruszyły dopiero dwadzieścia lat później po kolejnych negocjacjach z władzami miasta. Świątynia została ukończona w 1724 roku, po drodze budowniczowie musieli się mierzyć z kolejnymi trzęsieniami ziemi. Jest to przykład meksykańskiego baroku. W czasie wojny o niepodległość (około 1812 roku) kościół zaczęło wykorzystywać wojsko. Następnie skonfiskowano go i zamieniono na stajnie. Później władze meksykańskie mocno zwalczały jakąkolwiek działalność religijną, więc budynek mógł zostać ponownie konsekrowany dopiero w 1902 w trakcie odwilży. Wkład w to miał osobiście Porfirio Díaz, prezydent i dyktator Meksyku, pochodzący z Oaxaci i posiadający wśród przodków Misteków. Od tamtego czasu kościół został odremontowany i przepięknie ozdobiony złotem. Przypomina więc bardziej bogate kościoły, które widzieliśmy w Brazylii, niż raczej skromne z miasteczek meksykańskich.
Oaxaca: Malownicze uliczki
Przy świątyni znajdują się place i ogród. To także miejsce, gdzie gromadzą się tłumy i koncentruje się życie nocne. Do tego dochodzi kolonialna zabudowa, która jest bardzo kolorowa i ładna. Zdarzają się wyróżniające się budynki jak choćby teatr, jednak w praktyce pomijając kościoły większość jednak zabudowa jest zwarta, styl architektoniczny spójny, a przy tym naprawdę klimatyczna. Oaxaca jest bardzo dobrym miejscem do włóczenia się i oglądania. My byliśmy tu w okresie Święta Zmarłych, więc na ulicach znajdowało się sporo dekoracji, bowiem właśnie to miasto obchodzi je najhuczniej w całym Meksyku. Do tego dochodzą mniej lub bardziej zorganizowane targowiska, które dodają tu klimatu. Jest też stały targ – Mercado Benito Juarez. Nam, obok San Cristobal de las Casas, które mimo wszystko było bardziej uporządkowane pod kątem turystów, Oaxaca spodobała się najbardziej ze wszystkich miasteczek meksykańskich, które widzieliśmy.
Oaxaca: Święta i festiwale
Święto Zmarłych to nie jedyna atrakcja Oaxaci. Rokrocznie 23 grudnia organizuje się tu Noc Rzodkiewek (Noche de Rábano), miasto jest wówczas dekorowane rzeźbami z dużych rzodkiewek. Tradycja została zapoczątkowana przed dominikanów, którzy organizowali uroczyste kolacje 23 grudnia i używali jedzenia także jako dekoracji, ale z czasem święto zaczęło żyć własnym życiem. Do tego dochodzą obchody innych świąt religijnych, które jednak nie mają już tak dużego wpływu na miasto. Warto wspomnieć, iż poza tradycyjnymi i religijnymi obchodami, w Oaxace organizowany jest festiwal filmowy. Przy okazji tych imprez zawsze organizowane są targi, gdzie można kupić lokalne wyroby, w tym sporo tekstyliów z tradycyjnymi symbolami regionu. W mieście funkcjonuje nawet Muzeum Tkanin. Oaxacę uznaję się też za kolebkę sztuki malowania drewnianych figurek zwanych alebriche. Można ich sporo znaleźć w miejscach z pamiątkami, podobnie jak ceramiki także pochodzącej z tego regionu.
Kuchnia rejonu Oaxaca
Unikalność tego regionu to także kuchnia. Oaxaca uchodzi za meksykańską stolicę kulinarną, więc warto spróbować tu lokalnych dań. Charakteryzuje się między innymi specjalnymi sosami, zwanymi tutaj mole, jest to przykład złożenia się tradycji arabskiej, hiszpańskiej i indiańskiej, ze względu na składniki. Najbardziej znany jest mole negro, pikantny na bazie papryczek chili. Innym charakterystycznym składnikiem dla lokalnej kuchni są chapulines, czyli owadów podobnych do świerszczy i koników polnych, które się tu smaży. Typowym daniem dla rejonu jest tlayuda, czyli częściowo wysmażona tortilla. Wśród napoi bezalkoholowych popularna jest horchata (podobnie jak w Walencji, acz składniki są trochę inne), a także gorąca czekolada. Popularnym składnikiem dań kuchni meksykańskiej jest też dostępny w całym Meksyku ser Oaxaca (Queso de Oaxaca), trochę zbliżony do mozzarelli.
Mezcal
Region Oaxaci to miejsce, gdzie produkuje się mezcal. Właściwie wystarczy wyjechać z miasta w kierunku na przykład Mitli, by minąć całkiem sporo mniejszych i większych wytwórni mezcalu. Jedne są bardziej turystyczne (i spore z parkingami i restauracjami), inne raczej mniejsze. My zatrzymaliśmy się przy jednej z mniejszych. Najczęściej można je zwiedzać za darmo. W naszym przypadku mówiący po hiszpańsku pracownik zaprowadził nas najpierw na pole, gdzie rosną agawy, potem po kolei przeszliśmy przez pomieszczenia, gdzie się przygotowuje liście i serce tej rośliny do fermentacji, a następnie efekt tej ostatniej destyluje. Prawdę mówiąc ta destylacja tu naprawdę pomaga, patrząc w jakich warunkach powstaje tutejszy mezcal, choćby larwy owadów w kadzi z fermentującą papką z agawy. Po drodze widzieliśmy wytwórnie wyglądające zdecydowanie gorzej.
Po wszystkim można podejść do sklepu, gdzie pozwalali spróbować kilku różnych mezcali i oczywiście wybrać ten, który podszedł najlepiej. Więc zwiedzanie jest darmowe, ale liczą na sprzedaż. Choć wytwórni mezcalu jest tu naprawdę mnóstwo, wliczając to małych i przydomowych, wciąż warto pamiętać, że to nie jest jeszcze region tequli z historycznymi wytwórniami, który znajduje się na liście UNESCO. I uwaga dla profesjonalistów, prawdziwy mezcal jest bez robaka, ten z robakiem to produkt dla amerykańskich gringos.
Tule
Oaxaca to też dobra baza wypadowa do kilku innych atrakcji. Wspominaliśmy historyczne miasta jak Mitla, Monte Alban. Jest jeszcze Yagul, które akurat było nieczynne. Z miejsc przyrodniczych warto podjechać do Hierve el Agua. Zaś w bliskiej okolicy można zobaczyć drzewo z Tule (Árbol del Tule). W niewielkiej miejscowości Santa María del Tule, tuż przy Oaxace, w centrum rośnie olbrzymi cypryśnik meksykański (Taxodium mucronatum), tak zwane drzewo Montezumy. Według legend zostało ono zasadzone 1400 lat temu przez tolteckiego kapłana, jednak badania sugerują, że drzewo może mieć od 1200 do nawet 3000 lat. To dużo, ale dla przypomnienia w irańskim Abarkuh żyje jeszcze starszy cyprys.
Drzewo z Tule było olbrzymie, gdy przybyli tu Hiszpanie. Co więcej, prawdopodobnie wtedy mogło być nawet większe niż dziś, bo zostało uszkodzone przez piorun. Dziś to najstarszy i największy znany przedstawiciel tego gatunku. Średnica pnia to ponad 9 metrów, a wysokość jakieś 42 metry. Obecnie dostęp do samego drzewa jest płatny, znajduje się na terenie kościoła, ale płot nie przeszkadza z obejrzeniem go z zewnątrz w całej okazałości.
Jeśli spodobał Ci się wpis, śledź nas na Facebooku.
| Szlak meksykański | ||
| Oaxaca | ||
